Բառագիտություն
Արմատ և ածանց
Արմատը բառի հիմնական իմաստն արտահատող մասն է, հիմքը: Արմատը արտահայտում է բառի հիմնական իմաստը և չի բաժանվում բաղադրիչների:
Օրինակ՝ թագ արմատից ունենք թագավոր, անթագ, թագուհի բառերը:
Բառի վերջից կամ սկզբից ավելացող մասնիկները, որոնք փոխում են բառի իմաստը և կազմում նոր բառեր, կոչվում են ածանցներ:
Օրինակ՝ տուն-անտուն, գիր—գրություն, խմոր—խմորեղեն:
Այս բառերի ան, ություն, եղեն մասնիկները ածանցներ են:
Առաջադրանքներ՝
1.Տրված բառերը կազմող մասերն առանձնացրո՛ւ: Արմատներն ընդգծիր:
Օրինակ՝ մայրություն – մայր + ություն
ան-ամոթ, ամպ-ոտ, քար-ոտ, օդ-ային, դ-գոհ, հեռա-վոր, բարութ-յուն, գր-ավոր, ան-որոշ, տ-հաճ:
2. Գտիր հետևյալ բառերի ընդհանուր արմատները:
ամառանոց, ամառային-ամառ,
ջերմություն, ջերմանավ-ջերմ,
նավահանգիստ, նավավար-նավ ,
վարիչ, վարել, ղեկավար-վարել,
հազարավոր, հազարամյակ-հազար,
3. Կազմիր նոր բառեր հետևյալ արմատներով՝
քար, հող, դաս, տուն, երկար, հերոս, սխալ
քարքարոտ,
հողամաս,
դասընկերուհի,
անտուն ,
երկարամազ,
հերոսամարտ,
անսխալ,
4.Կազմիր բառեր հետևյալ ածանցներով՝
ավոր, ուրդ, որդ, ական, արան, անք, ավուն
թագավոր,
բուրդ,
ճամփորդ,
տպարան,
խնդրանք,
կանաչավուն ,
5.Գրիր մեկ բառով՝
մարդ, որը լողում է-լողորդ,
մարդ, որը հեծանիվ է քշում-հեծանվորդ,
մարդ, որը մեքենա է վարում-վարորդ,
մարդ, որը ճամփա է գնում-ճամփորդ,
մարդ, որն առաջնորդում է-առաջնորդ
մարդ, որը որս է անում-որսորդ
մարդ, որն անցնում է ինչ-որ տեղով-անցորդ
մարդ, որը գնումներ է կատարում-գնորդ
Ո՞ր ածանցը ավելացավ բոլոր բառերը կազմելիս: Որդ