Archive | Ноябрь 2022
Словосочетания
Словосочетания
Составьте словосочетания, учитывая смысловую разницу близких по значению слов. С некоторыми из полученных словосочетаний составьте и запишите предложения.
Образец: враждебный, вражеский (отношение, разведчик) –
враждебное отношение, вражеский разведчик.
Дружеский, дружественный (помощь, государство).
Завидный, завистливый (сосед, здоровье).
Искусный, искусственный (работа, бриллиант).
Обсудить, осудить (проблема, преступник).
Ближний, близкий (друг, деревня).
Каменный, каменистый (забор, берег).
Дождевой, дождливый (капля, осень).
2. Спишите, вставляя подходящее по смыслу слово.
Враждебный – вражеский.
Маленькому отряду удалось прорвать вражескую оборону. Путешественники не были готовы к враждебному приёму местных жителей.
Виновный – виноватый.
Мальчишка смотрел на всех испуганным и виноватым взглядом. Суд признал обвиняемого виновным в совершении преступления.
Соседский – соседний.
В соседнем доме жил известный писатель. Каждое утро мы с соседским мальчиком уходили в лес.
Одеть – надеть.
Бабушка одела девочку в тёплую шубу и вместе с ней вышла на прогулку. Незнакомец торопливо надел шляпу и выбежал из ресторана.
3. Составьте словосочетания по данному образцу.
Образец: медленный, медлительный (подъём, человек, речь, ученица,
течение) – медленный подъём, медлитель ный человек, мед —
ленная речь, медлительная ученица, медленное тече ние.
Очевидный, ясный (объяснение, вопрос, небо, ошибка).
Коричневый, карий (платье, глаза, краска, материя).
Толстый, полный (тетрадь, женщина, палка).
Заграничный, иностранный (гости, паспорт, языки, пис атели).
Եղնիկը
Կարդա Իսահակյանի «Եղնիկը» պատմվածքը, բլոգում կատարիր առաջադրանքները․
Հարցեր և առաջադրանքներ
1) Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:
Հանդ— Դաշտ, արտերի ամբողջությունը,
արոտ:
Խարտյաշ-Ոսկեգույն դեղինին և բալ շագանակագույնին տվող գույնով:
Խորասույզ — Ջրի մեջ սուզված, ջրասույզ արած: Խորասույզ նավ:
Ջրասույզ եղած՝ արված: Խորասույզ մարդ:
Նետ— Փայտե կամ եղեգնյա բարակ ձող՝ մի ծայրը սրած կամ մետաղյա սլաք հագցրած, որ աղեղով նետում էին թշնամու կամ որսի վրա:
Ղողանջուն — ղողանջ արձակող:
Վճիտ -Պարզ, մաքուր, հստակ: Վճիտ ջուր:
Անսանձ-Սանձ չունեցող, սանձազերծ:
Լիակուրծք— Լի՝ լիքը կրծքով, փարթամ կրծքով:
Աղմկահույզ— Հուզված և աղմկոտ, խռովահույզ, հողմածեծ։
Հուժկու— Կորովի, ուժեղ, հզոր:
Ուժգին, մեծ ուժով:
Սարսուռ— Բուռն հուզմունքից՝ երկյուղից ևն առաջացող մարմնի դող, դողդողանք:
Մահվան տագնապի ցնցում՝ դող:
Թավուտ-Խիտ թփերով ու մացառներով պատված տեղ, թփուտ, մացառուտ:
Անտառի մեջ խիտ բուսականությամբ պատված տեղ:
Մացառուտ— Մացառոտ տեղ, մացառով պատված տեղ:
Ոստում-ցատկել,
Հառաչել-հառաչելու ձայնը,
Մատաղ-երիտասարդ դեռատի հասունության չհասած,
2) Նկարագրի՛ր եղնիկին:
Մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր, խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:
3) Պատմվածքը համառոտ պատմի՛ր:
Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ նվեր բերեց երեխաներիս համար»:Եվ եղնիկը նրանց հետ մտերմացավ, և նա սկսեց ամեն ինչ անել երեխանների հետ նա նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր և նրանց հետ քնում:
Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ—մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին. ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը, որ երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չէր նկատում և երբ հանկարծ ուշքի էր գալիս` նետի պես ծլկվում էր մոտիցս… Երևի նա կարոտում էր նրա մորը,ես շատ լավ էի հասկանում նրան։
Մի օր գիշեր երբ բոլորը ուզում էին քնել մի քամի գիշեր էր,- սարերից անսանձ փչում էր քամին, դուռն ու պատուհանները ծեծում ու ծեծկում:
Մեկել հանկարծ քամին պատուհանները բացեծ և եղնիկը արագ պատուհանից թռչկոտեց դեպի ցուրտ խավարը։
— Դե՛հ, հիմա՛ գնա ու գտիր նրան իր հայրենի անծայր անտառներում…»:
4) Դո՛ւրս գրիր պատմվածքի ամենահուզիչ հատվածը:
Մեկ էլ աղմուկով բացվեցին լուսամուտի փեղկերը, և մի ուժգին շառաչ միանգամից ներս խուժեց: Եղնիկը հանկարծակի մի ոստումով ցատկեց լուսամուտի գոգը` աչքերը սուզելով շառաչուն խավարի մեջ: Ես իսկույն վրա վազեցի բռնելու նրան, սակայն նա մի ակնթարթի մեջ թռավ լուսամուտից պարտեզը և ծածկվեց խավարների մեջ…
— Դե՛հ, հիմա՛ գնա ու գտիր նրան իր հայրենի անծայր անտառներում…»:
5) Ո՞րն է այս պատմվածքի հիմնական իմաստը:
Այս պատմվածքի իմաստը կարոտնն է, քանի որ անկախ նրանից թե ինչ կյանքով ես ապրում օտարության մեջ, միևնույն է դու կարոտում ես քո տունը, քո ընտանիքը և այն վայրը որտեղ անցել է քո մանկությունը։Թեկուզ խղճուկ կյանքով պետք է ապրես քո հայրենիքում՝ հող ու ջրում։
6) Դո՛ւրս գրիր աշունը պատկերող հատվածը:
Այսպես սկսեց ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:
Թեմա՝ Խորանարդ
Թեմա՝ Խորանարդ
Առաջադրանքներ
1. Հաշվեք 12 սմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1)V=12x12x12=1728
2) S=12x12x6=864սմ
2. Հաշվեք 14 դմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=14x14x14=2744
2) S=14x14x6=1176դմ
3. Հաշվեք 19 սմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=19x19x19=6859
2) S=19x19x6=2166սմ
4. Հաշվեք 15 մմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=15x15x15=3375
2) S=15x15x6=1350մմ
5. Հաշվեք 4 դմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=4x4x4=64
2) S=4x4x6=96դմ
6. Հաշվեք 21 սմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=21x21x21=9261
2) S=21x21x6=2646սմ
7. Հաշվեք 11 դմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=11x11x11=1331
2) S=11x11x6=726սմ
8. Հաշվեք 14 մմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=14x14x14=2744
2) S=14x14x6=1176մմ
9. Հաշվեք 21 սմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=21x21x21=9261
2) S=21x21x6=2646սմ
10. Հաշվեք 1 դմ կող ունեցող խորանադի ծավալն ու մակերևույթի մակերեսը։
1) V=1x1x1=1
2) S=1x1x6=6դմ
Ավետիք Իսահակյան | Արևի մոտ
Մի որբ երեխա է լինում, այդ երեխան ոչ ուներ մայր ոչ էլ հայր, նա կուչ էր եկել հարուստ տների պատերի տակ:Մեջքը հենել էր մի հարուստ տան պատին և մեկնել էր ձեռքը դեպի մարդիկ: Գարունը նոր նոր բացվել էր, արևը ամենքին բարի աչքերով էր նայում ամենքին։Մայթերում քայլում էին մարդիկ, ոչ ոք էլ չէր նկատում տղային։Նրանք ոչ ուզում էին տեսնել տղային, ոչ էլ լսել։ Երբ արդեն արևը կամաց կամաց հեռանում էր, սկսեց փչել ցուրտ քամի, տղան դողում էր քամուց,մրսում էր և լացում։ ԵՎ տղան ասաց։
-Ախ իմ կարմիր արև,ախ իմ տաք արև ,ուր ես հեռանում,ինձ թողնում ես միայնակ,այս ցրտին ու խավարին,ես մայր ու հայր չունեմ, միայն դու էիր ինձ տաքացնում, վերցրու ինձ տար քեզ մոտ, ես տուն չունեմ ասա ուր գնամ։
Լացում էր երեխան,իսկ մարդիկ գնում էին տներով,և ոչ ոք չեր տեսնում տղային,Արևը սահեց անցավ սարի մյուս կողմը և էլ չերևաց:
-բարի արև ես գիտեմ որ դուգնացիր քո մոր տուն, ես կգամ քեզ մոտ հիմա հիմա։
Խեղճ երեխան հարուստան պատերից բռնած գնում էր,գնաց գնաց և քաղաքից դուրս եկավ,արդեն մութ էր բայց տղան դեռ գնում ու գնում էր։Հասավ մոտավոր սարին. դժվար էր վերելքը, քարեր ու քարեր, ոտքը դիպչում էր քարերին, խիստ ցավում. բայց նա ուշադրություն չդարձնելով բարձրանում էր անընդհատ: Մութ էր , երկնքում աստղեր փայլում էին,կանաչ սարը սևերով ծածկվեց:փչում էր խիտ քամի,Երեխան անվախ ու հաստատուն քայլերով գնում էր վերև, բա՜րձր, միշտ բա՜րձր.մեկել հանկարծակի մի մարդ մոտեցավ նրան և քնքուշ ձայնով ասաց։
— Ո՞վ ես, ու՞ր ես գնում:
-Ճամփորդ տղա եմ, արևի մոտ եմ գնում, ասա, ո՞ւր է արևի տունը, հեռու՞ է, թե՞ մոտիկ:
-Ետ ովքեր են քո ծնողները, որ քեզ այս մթին թոխել են քեզ այստեղ,
-Ես մայր ու հայր չունեմ ես վորբ եմ,
-Դու երևի սոված ես ում մրսում ես գնանք, տղաս, գնանք ինձ մոտ,
Ասաց բարի անծանոթը և երեխայի ձեռքից բռնելով՝ տուն տարավ:
Նրա տունը մի խեղճ խրճիթ է,օջախի դիմաց նստած էին կինը և երեք երեխաները,փոքր երեխանները։
Բարի մարդը հովիվ էր, սարի հովիվ ուներ ոչխարներ։
-Սիրելի երեխաներս, ձեզ եղբայր եմ բերել, թող չլինեք երեք եղբայր, լինեք չորս: Երեքին հաց տվող ձեռքը չորսին էլ կտա: Սիրեցեք իրար. եկեք համբուրեցեք ձեր նոր եղբորը:
Սկզբում հովիվի կինը մոր պես գրկեց նրան և համբուրեց,իսկ հետո եղբայրները աղբոր պես գրկեցին նրան։
Երեխան ուրախությունից լաց էր լինում, մայրը նրանց անկողին շինեց և քնցրեց նրանց իր կողքին։Երեխան հոգնաց էր, նա միանքամից քնեց, նա զգում էր տաքություն և ջերմություն,Երազի մեջ ուրախ ժպտում էր երեխան, ասես ինքն արևի մոտ է արդեն, գրկել է նրան ամուր ու պառկել է նրա գրկում տաք ու երջանիկ:Մեկել հանկարծ վեր թռավ և տեսավ, որ արևի տեղը նա գրկել էր իր նոր եղբայրներին, և բռնել մոր ձեռքը։Եվ նա տեսավ, որ արևը հենց այս տան մեջ է, որ ինքը հենց արևի գրկում է…
Երկրակեղևի կառուցվածքը
Առաջադրանքներ՝
1. Որոնք են երկրակեղևի հիմնական տեսակները:
Երկրակեղևի երկու հիմնական տեսակներն են ` մայրցամաքայինը և օվկիանոսայինը։
2. Ինչ կառուցվածք ունի երկրակեղևը:
Մայրցամաքային երկրակեղևը եռաշերտ է: Վերին շերտը նստվածքային ապարների շերտն է: Նստվածքային ապարների շերտի տակ գրանիտային ապարների շերտն է, իսկ դրա տակ` բազալտային ապարների շերտը։ Երկրակեղևի առավելագույն հաստությունը 80 կմ է:
3. Ինչպիսի շարժումներ են տեղի ունենում երկրակեղևում:
Երկրի միջնապատյանն անընդհատ շարժման մեջ է։ Այդ պատճառով անընդհատ շարժվում է նաև երկրակեղևը, որի հետևանքով տարբեր տեղամասերում ապարաշերտերը կոտրատվում են, թեքվում, բարձրանում, իջնում կամ ծալքավորվում: Գիտնականները պարզել են, որ երկրակեղևում տեղի են
ունենում երկու տեսակի շարժումներ’ ուղղաձիգ և հորիզոնական:
4. Որ շերտն է բացակայում օվկիանոսյին մայրցամաքում:
Օվկիանոսյին մայրցամաքում բացակայում է գրանիտային շերտը:
5. Ինչ է ծալքավորումը:
-
Հորիզոնական շարժումների ժամանակ երկրակեղևի առանձին տեղամասեր մի դեպքում մոտ են ու հաջորդում են իրար, սեղմվում’ առաջացնելով ծալքեր, մյուս դեպքում հեռանում են իրարից’ առաջացնելով խզվածքներ։
-
6. Ինչ է խզվածքը:
-
Խզվածքը առաջանում է հորիզոնական շարժման ժամանակ երկրակեղևի տարբեր մասերում։
Արտաշատ քաղաք
Մարզկենտրոնն Արտաշատ քաղաքն է։ Տարածքը 2096 կմ² է։
Արարատի մարզը գտնվում է Հայաստանի հարավ-արևմուտքում։ Հյուսիս-արևմուտքից սահմանակից է Արմավիրի մարզին, հյուսիսից՝ Երևանին ու Կոտայքի մարզին, արևելքից Գեղարքունիքի և Վայոց ձորի մարզերին, հարավից՝ Ադրբեջանի մասը կազմող Նախիջևանին, իսկ հարավ-արևմուտքից Թուրքիային։
Հյուսիսում Երանոսի լեռնաշղթան է։ Հյուսիսային սահմանն անցնում է Ազատ և դրա վտակ Գողթ գետերով։ Հյուսիս-արևելքում Գեղամա լեռնաշղթայի հարավարևմտյան հատվածն է։ Արևելքում Մժկատարի լեռներն են, որից արևմուտք ընկած է Դահնակի լեռնաշղթան, սրանից էլ հարավ գտնվում է Ուրծի լեռնաշղթան։ Մարզի կենտրոնում Երասխի լեռներն են, Կոտուց, Խոսրովասար լեռնագագաթները և այլ լեռնազանգվածներ։
Տարածքի ամենացածր կետը հարավում է՝ Արաքսի հունի մոտ՝ 801 մ։ Ամենաբարձր կետը հյուսիս-արևելքում գտնվող Սպիտակասար լեռնագագաթն է՝ 3555,7 մ։
Տարածքի միայն մոտ 30%-ն է հարթավայրային։
Մարզի խոշոր գետերն են Արաքսը, Հրազդանը, Ազատը, Վեդին։ Համեմատաբար փոքր գետերից են Արածոն, Չորասու հեղեղատարը, Ազատի ու Վեդիի վտակները՝ Քաջառուն (Դարբանդ), Խոսրովը, և այլն։ Արարատի մարզի գետերը պատկանում են Արաքսի ավազանին: Արարատյան հարթավայրով անցնող գետերը ունեն ոռոգիչ նշանակություն։ Ազատի վրա Լանջազատ գյուղի մոտ կառուցված է Զովաշենի ջրամբարը և համանուն ՀԷԿ-ը։
Արարատի մարզում տարեկան միջին ջերմաստիճանը ցածրադիր և բարձր լեռնային շրջանների միջև տատանվում է +10 °C-ի և -2 °C-ի միջև։Ցածրադիր շրջաններում դիտված բացարձակ առավելագույն և նվազագույն ջերմաստիճաններն են -33 °C և +42 °C, ընդ որում վերջինս Հայկական լեռնաշխարհում դիտարկված բացարձակ առավելագույն ջերմաստիճանն է և այն գրանցվել է Արարատյան հարթավայրի հարավ-արևելքում։ Ընդհանուր առմամբ Արարատի մարզն աչքի է ընկնում կլիմայի չորությամբ։
Արարատի մարզը տնտեսապես Հայաստանի ամենազարգացած մարզերից է, հատկապես կարևոր է մարզի գյուղատնտեսական նշանակությունը։ Ունենալով Արարատյան դաշտի մի մեծ հատված՝ մարզը տալիս է Հայաստանի գյուղատնտեսական արտադրանքի զգալի մասը։ Առավել զարգացած է երկրագործությունը։ Հիմնական պտղատու այգիներն են խաղողի, ծիրանի, դեղձի այգիները, մշակվում են նաև կեռաս, սալոր, խնձոր, տանձ և այլն։
Մարզը նաև ալկոհոլային խմիչքների արտադրության առանցքային կենտրոններից է։ Հիմնական արտադրատեսակներն են կոնյակ, գինի, օղի։ Զբոսաշրջային խոշոր կենտրոն է Խոր Վիրապի վանական համալիրը։
Прочитайте сказку Самая умная вещь
Прочитайте сказку «Самая умная вещь«
Жил-был мудрый царь. И было у него три сына. Однажды он сказал: – Дорогие мои сыновья! Видите хранилище? Я мечтал наполнить его самым нужным, что принесло бы счастье моему народу. Кто исполнит мою мечту, станет царём, сядет на трон. Братья отправились в дорогу. Через три месяца они вернулись.
Старший сын вынул из кармана горсть зерна и сказал: – Хлебом я заполню это хранилище, дорогой отец! Кто сможет прожить без хлеба? Я не нашёл ничего нужнее, чем хлеб. Средний сын вынул из кармана горсть земли и сказал: – Землёю я заполню это хранилище, дорогой отец! Без земли и хлеба нет! Я не нашёл ничего нужнее, чем земля. Младший сын вынул из кармана свечку и зажёг её. – Светом я заполню это хранилище, мудрый отец. Свет самое нужное в мире. Без света земля не даст хлеба. Без света на земле не будет жизни. Свет знания – самая нужная вещь, – сказал он. – Молодец, мой сын! – обрадовался отец. – Ты должен стать царём, потому что хочешь наполнить своё царство и души людей светом знания. Я отдаю тебе свой трон. – Да здравствует молодой царь! – радостно воскликнули все.
Задание 1.
1. Сколько сыновей было у мудрого царя?
У мудрого царя было три сыновей.
2. Что сказал царь сыновьям?
Царь сыновьям сказал
-дорогие мои сыновья! Видите хранилище? Я мечтал наполнить его самым нужным, что принесло бы счастье моему народу. Кто исполнит мою мечту, станет царём, сядет на трон.
3. Чем решил заполнить хранилище старший сын? А средний? А младший?
Старший сын вынул из кармана горсть зерна и сказал:
– Хлебом я заполню это хранилище, дорогой отец! Кто сможет прожить без хлеба? Я не нашёл ничего нужнее, чем хлеб.
Средний сын вынул из кармана горсть земли и сказал:
– Землёю я заполню это хранилище, дорогой отец! Без земли и хлеба нет! Я не нашёл ничего нужнее, чем земля.
Младший сын вынул из кармана свечку и зажёг её.
– Светом я заполню это хранилище, мудрый отец. Свет самое нужное в мире. Без света земля не даст хлеба. Без света на земле не будет жизни. Свет знания – самая нужная вещь,
– сказал он.
4. Кто из сыновей стал царём? Почему?
Из сыновей стал царём младший, потому что он сказал
– Светом я заполню это хранилище, мудрый отец. Свет самое нужное в мире. Без света земля не даст хлеба. Без света на земле не будет жизни. Свет знания – самая нужная вещь,
Задание 2. Прочитайте пословицы. Попробуйте объяснить их значение. Какая из них подходит как заглавие к этой сказке.
-
Сколько голов, столько умов.
-
Умный всегда любит учиться.
-
У умной головы сто рук.
-
Ученье – свет, не ученье – тьма.
-
Умный без денег богат.